Rayiç Bedeli Nedir? Araç ve Arsa Rayiç Bedeli Nedir?
Adı özellikle gayrimenkul sektöründe sık sık duyulan rayiç bedel, kısaca bir şeyin pazar değeri olarak ifade edilebilir. Bu değer, günümüz şartları baz alınarak oluşturulur ve aynı zamanda
Genellikle gayrimenkul sektöründe adı sıkça duyulan rayiç bedel, kısaca bir şeyin pazar değeri olarak da adlandırılabilir. Günümüz şartları baz alınarak oluşturulan bu değer gayrimenkul sektörünün yanı sıra belediye faaliyetleri, arsa ve araç gibi kategorilerde de göz önüne alınır.
Rayiç bedeli, temelde arz ve talep dengesinin getirdiği bir sonuçtur. Böylece herhangi bir malın sahip olduğu piyasa değerine rayiç bedel adı verilir. Bu bedel tespit edilirken, satın alınacak olan arsa ya da evin yer aldığı bölgenin sosyal imkânları ve taşınmazın şehir merkezine olan uzaklığı belirleyici kriterlerdir. Kanun çerçevesinde de adı sıkça geçen rayiç bedel, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nda, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ile Katma Değer Vergisi Kanunu'nda tespit ve takdir edilen bedel olarak da geçer.
Rayiç Bedel Tespitini Etkileyen Durumlar Nelerdir?
Konutların rayiç bedelleri, o bölgede bulunan diğer evlerin rayiç bedelleri ile doğru orantılıdır. Ancak evin kendi çevresinde yer alan diğer faktörler de fiyat üzerinde etkili olur. Örnek vermek gerekirse, evin tam olarak lokasyonu, çevresinde bulunan sağlık merkezleri, alışveriş merkezi, okul ya da toplu taşımaya olan mesafesi gibi faktörler evin rayiç bedel tespitinde etkilidir. Ayrıca satın alınmak istenen evin bulunduğu yerin tarihi özellikleri ile doğal güzellikleri de önemlidir.
Arsa Rayiç Bedeli Nedir?
Arsa alım satımlarında tapu işlemi yapılacağı zaman her iki tarafında ödediği tapu harçları üzerinden rayiç bedel hesaplaması yapılır. Taşınmazın değerini belirleyen en önemli unsurlardan biri olan rayiç bedel, aynı zamanda belediyeye ödenmesi gereken emlak vergisinin belirlenmesinde de etkilidir. Bu nedenle, tapuda belirlenen rayiç bedel, evin gerçek değerinin altında olmamalıdır.
Araç Rayiç Bedeli Nedir?
Araçlar için tespit edilen rayiç bedel, araçların yıldan yıla değişen modelleri ve özellikleri ile o günkü koşulların sahip olduğu piyasa değeridir. Rayiç bedellerinin belirlenmesi için yeni yasalara göre ikinci el araç satan internet sitelerinden referans alınır. Araç rayiç bedeli, kasko bedeli ile hasar durumlarında sıkça göz önüne alınır. Aracın herhangi bir kazaya karışması durumunda, poliçe üzerinde yazan tutar üzerinden hesaplama yapılır ve hesaplama sırasında da rayiç bedel göz önünde tutulur. Böylece sigortalı kişi, aracın günlük değeri üzerinden zararını karşılayabilir.
Rayiç Bedel Nasıl Öğrenilir?
Gayrimenkuller için geçerli olan rayiç bedel sorgulamaları için, ilgili belediyeden daha önce belirlenen bedeller yardımıyla öğrenilebilir. Arsa için belirlenen rayiç bedel sorgulaması ise gayrimenkulun tapu bilgilerinden veya bağlı bulunduğu belediyeden telefon aracılığı ile sorgulanabilir. Sorgulama esnasında, tapu üzerinde belirtilen ada ve parsel numarası ile ad soyad bilgilerinin verilmesi yeterlidir.
Otomotiv sektöründe rayiç bedel sorgulaması için yıllar önce Türkiye Sigorta Birliği'nin düzenlediği kasko değer listesi göz önüne alınırken, günümüzde aracın yaşı, üretim yılı, motor gücü ile her yıl değişen model aralığı gibi faktörler dikkate alınarak hesaplanabilir.
