Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Nedir?

SGK, 16 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu çerçevesinde kurulan bir kurumdur. Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemini sağlayan ve düzenleyen bir kuruluş olan SGK’yi Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK’nın birleştirildiği bir kamu kurumu olarak tanımlayabiliriz. Yaklaşık 150 yıllık bir süreçte gelişen bir sosyal güvenlik sistemiyle hareket eden SGK hakkında daha detaylı bilgi verelim…

Sosyal Güvenlik Kurumu Tarihi ve Hizmetleri

Eski adı SSK olarak bilinen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının faydalandığı ve sosyal güvenlik sistemlerinin uygulanarak düzenlendiği bir kamu kurumudur. SGK’nın amacı, sosyal sigortacılık ilkelerine dayalı, kolay erişilebilir ve malî açıdan sürdürülebilir sosyal güvenlik sistemini yürütmektir. Gerçek ve tüzel kişilere hizmet veren SGK, bireylerin sosyal güvenlik konusundaki hak ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesini kolaylaştırarak gerekli bilgilendirmeleri gerçekleştirir. SGK’nın diğer yükümlülüğü de sosyal güvenlik konularında uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak vatandaşların sosyal güvenlik hakları konusunda kamu kurumları ile iş birliğini sağlamaktır.

SGK’nın Amaç ve Görevleri

Sosyal güvenliğin en önemli özelliği, insanın temel hakkı ve devletin görevi olmasıdır. Sosyal devlet gereği olarak oluşturulan Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemi, geliri veya kazancı kesintiye uğramış kişilerin, kimsenin yardımına muhtaç kalmadan geçinme ve ihtiyaçlarını karşılama amacı taşır. SGK, 5502 sayılı “Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu” ve 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” ile sosyal güvenlik sistemi standart hale getirilmiş, eşit ve sürdürülebilir bir yapıdadır. Bu kapsamda SGK’nın amacını, vatandaşlara doğumundan ölümüne kadar, ölümünden sonra da hak sahiplerine sağlık, sigorta ve sosyal yardım alanlarında hizmet vermek olarak tanımlayabiliriz. SGK ise kendi vizyonunu şöyle açıklamaktadır; “Vatandaş odaklı hizmet anlayışı içinde etkin, süratli ve kaliteli sosyal güvenlik hizmeti sunan, toplumun güvenine sahip ve aktüeryal dengelerini sağlamış, saygın bir kurum olmak.”

SGK’nın Görevleri

5502 sayılı kanunun 3. maddesinde SGK’nın görevleri şu maddeleri içerir;

• Sosyal güvenlik politikalarını Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık uygulama programlarını dikkate alarak uygulamak ve bu politikaların geliştirilmesini sağlamak.
• Hizmet sunduğu tüm tüzel ve gerçek kişileri hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirerek bu hakların kullanılmasını kolaylaştırmak.
• Sosyal güvenliği ilgilendiren konularda; uluslararası gelişmeleri takip ederek, Avrupa Birliği ve Uluslararası kuruluşlar ile iş birliği yapmak. Bu kapsamda gerekli çalışmaları yürüterek yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmaların uygulanmasını sağlamak.
• Sosyal güvenlik alanında, kamu idareleri arasında koordinasyon ve iş birliğini gerçekleştirmek.

SGK’nın Sunduğu Hizmetler Nelerdir?

Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarından meydana gelmektedir. Kısa vadeli sigorta kolları iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarını, uzun vadeli sigorta kolları ise ölüm ve yaşlılık sigorta kollarını kapsar.

Kısa Vadeli Sigorta Kolları Hizmetleri

• Geçici iş göremezlik süresince sigortalıya, günlük geçici iş göremezlik ödeneği sağlanması
• Sigortalıya sürekli iş göremezlik gelirinin sağlanması
• Meslek hastalığına sahip olan ya da iş kazası görerek hayatını kaybeden sigortalının ailesine gelir bağlanması.
• Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresi kapsamında, günlük geçici iş göremezlik ödeneği sağlanması
• Analık sigortası kapsamında emzirme ödeneği sağlanması
• Cenaze ödeneği
• Aylık alan olan kız çocuklarına evlenme ödeneği bağlanması
• Askerlik ve doğum borçlanması hakları

Uzun Vadeli Sigorta Kolları Hizmetleri

• Malullük sigortası kapsamında malullük aylığı bağlanması
• Yaşlılık sigortası kapsamında yaşlılık aylığı bağlanması ya da toplu ödeme yapılması
• Ölüm sigortası kapsamında ölüm aylığı bağlanması ya da toplu ödeme yapılması
• Aylık alan olan kız çocuklarına evlenme ödeneği
• Cenaze ödeneği